Ciepło Dla Lubina
Historia ciepłownictwa w Lubinie
Skomplikowana historia ciepłownictwa w Lubinie jak w soczewce pokazuje przyczyny jego aktualnego stanu i w sposób bezpośredni na niego rzutuje. To nieskoordynowane decyzje włodarzy miasta czy prezesów firm ciepłowniczych spowodowały marnotrawstwo olbrzymich środków (szczegółowe wartości przedstawimy w późniejszym czasie), brak niezbędnych inwestycji i w końcu doprowadzenie do AGONII Lubińskiego Systemu Ciepłowniczego. W 2023 roku system był nieefektywny – w źródłach ENERGETYKI nie wyprodukowano odpowiedniej ilości ciepła w kogeneracji (wymagane 75%) oraz nie było produkcji ciepła z odnawialnych źródeł. Jakimś cudem (o tym szczegółowo napiszemy w późniejszym czasie), dzięki współspalaniu niewielkiej ilości biomasy, WPEC i ENERGETYKA zakomunikowały osiągnięcie efektywności w roku 2024! Czy tak ma wyglądać rozwój systemu ciepłowniczego w naszym mieście?
Stawiamy tezę, że LUBIŃSKI SYSTEM CIEPŁOWNICZY JEST W AGONII !
Główną tego przyczyną jest BRAK WSPÓŁPRACY POMIĘDZY PRAWNIE ODPOWIEDZIALNYM ZA PLANOWANIE I ORGANIZACJĘ ZBIOROWEGO ZAOPATRZENIA W CIEPŁO PREZYDENTEM LUBINA, FIRMAMI CIEPŁOWNICZYMI ORAZ KGHM POLSKA MIEDŹ S.A. - NAJWAŻNIEJSZYM PODMIOTEM GOSPODARCZYM REGIONU.
Dokładne przestudiowanie historii jest najlepszym uzasadnieniem naszej tezy:
1975 i WSZYSTKO SIĘ ZACZĘŁO
Historię ciepłownictwa Lubina rozpoczyna rok 1975, kiedy powołano do życia przedsiębiorstwo państwowe Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej z siedzibą w Lubinie. WPEC zarządzał wtedy systemami ciepłowniczymi: Lubina, Legnicy, Głogowa, Jawora, Polkowic, Ścinawy, Złotoryi, Chojnowa, Chocianowa. Po blisko roku w celu „usprawnienia zarządzania” siedziba firmy została przeniesiona do ówczesnego miasta wojewódzkiego jakim była Legnica.
Fakt przeniesienia siedziby Spółki poza Lubin mógł być rozpoczęciem narastającego z czasem „poczucia rozgoryczenia” wśród władz miasta. Późniejsze działania Prezydenta Lubina mogły mieć znamiona „rewanżu” na WPEC.
1994 ROZPOCZĘCIE KOMUNALIZACJI
Na skutek zgłaszanych wniosków i intensywnych zabiegów gminy Lubin jak również gminy Polkowice zarządzeniem nr 46 z dnia 12 sierpnia 1994 r. w sprawie podziału Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Legnicy wojewoda legnicki wyłączył ze struktury WPEC w Legnicy zespoły środków trwałych i odpowiadające im części środków obrotowych przedsiębiorstwa, położone na terenie gminy miejskiej Lubin i Polkowic celem przekazania ich jako mienie komunalne. Wyłączenie tego mienia nastąpiło z dniem 31 grudnia 1994 r. i, mając służyć zapewnieniu przez gminy mieszkańcom dostaw energii cieplnej, zostało przekazane tym gminom protokołem zdawczo- odbiorczym. Następnie wojewoda legnicki ośmioma decyzjami wydanymi w 1995 i 1996 r. przekazał przedmiotowe mienie gminie miejskiej Lubin.
Prezydent Lubina był głównym z włodarzy miejskich, który wnioskował o przekazanie infrastruktury na rzecz samorządu, by zaspokajać zbiorowe dostawy ciepła dla Mieszkańców – realizować bezpośrednio zadania własne gminy. W późniejszej korespondencji z MPEC TERMAL Gmina Miejska Lubin wskazuje, że taki obowiązek ogranicza się do opracowania i przyjęcia przez Radę Gminy Aktualizacji do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.
1996 POWSTANIE MPEC TERMAL S.A.
Ciepłowniczy majątek skomunalizowany został włączony do powołanego Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej S.A. w Lubinie, które realizowało produkcję i dostawy ciepła na rzecz mieszkańców, urzędów i firm. Na terenie centralnej ciepłowni przy ul Przemysłowej 1 Spółka zrealizowała kontrowersyjną inwestycję polegającą na zabudowie 4 kotłów gazowych o mocy 10 MW każdy wraz z kilkukilometrową siecią gazową i stacją redukcyjną. Kotły produkowały bardzo drogie ciepło, dlatego były bardzo mało eksploatowane i w roku 2010 zostały wyłączone z eksploatacji i w następnych latach zlikwidowane. Charakterystyczne 4 kominy tych kotłów spowodowały, że ciepłownia gazowa Lubina była potocznie nazwana Tytanikiem. Niestety podobnie jak on skończyła swój „żywot” bardzo, bardzo szybko.
Szacuje się, że Spółka przez 10 lat wydała na inwestycje kilkanaście milionów złotych. Czas pokazał, że w większości były to złe decyzje inwestycyjne (choćby TYTANIK), które nigdy się nie zamortyzowały. W roku 2024 Polska Grupa Gazownicza podjęła decyzję o likwidacji stacji redukcyjnej. Zasilenie południowej części miasta w gaz siecią wybudowaną przez TERMAL stało się historią.
1994-2005 SPORY ADMINISTRACYJNO SĄDOWE DOTYCZĄCE KOMUNALIZACJI MAJĄTKU (LUBIN)
I KOMERCJALIZACJI POZOSTAŁEJ CZĘŚCI MAJĄTKU WPEC
Od decyzji wojewody gmina miejska Lubin złożyła odwołanie do Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej w Warszawie, zarzucając im przekazanie nieodpłatnie nieruchomości obciążonych hipoteką oraz nieuregulowanie kwestii przekazania środków finansowych stanowiących mienie WPEC podlegające komunalizacji
2005 UGODA POMIĘDZY MPEC TERMAL I WPEC W LEGNICY
W dniu 1 lipca 2005 r. WPEC w Legnicy S.A. w sposób polubowny zakończył ponad 10-letni spór z MPEC TERMAL S.A. i rozpoczął działania zmierzające do wdrażania działalności związanej z dystrybucją ciepła na terenie gminy Lubin.
To jeden z nielicznych momentów, gdzie zarządy zwaśnionych Spółek osiągnęły kompromis. Podkreślamy to po raz kolejny, że za trudną sytuacja ciepłownictwa w mieście stoi BRAK WSPÓŁPRACY I CIĄGŁY NIELOGICZNY KONFLIKT MIĘDZY PODMIOTAMI CIEPŁOWNICZYMI ORAZ BIERNOŚĆ WŁODARZY MIASTA.
2005-2009 PRYWATYZACJA WPEC W LEGNICY
30.10.2009 Ministerstwo Skarbu Państwa podpisało z lubińską Energetyką z grupy KGHM umowę sprzedaży 85 proc. akcji Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Legnicy. Wartość 85-proc. pakietu WPEC Legnica rynek szacował wcześniej na około 200 mln zł.
2009-2014 PRÓBY ZBYCIA AKCJI MPEC TERMAL SA
Przez wiele lat władze miasta Lubina bezskutecznie próbowały zbyć akcie MPEC TERMAL SA. Inwestorowi, który dokapitalizowałby tonącą w długach Spółkę. Oferta złożona w roku 2010 przez Energetykę Sp. z o.o. nie znalazła uznania właściciela Spółki.
2012-2014 INWESTYCJE MPEC TERMAL
MPEC TERMAL opracował plan budowy własnego podsystemu ciepłowniczego składającego się z sieci zasilającej własnych Odbiorców na osiedlu Ustronie 4 o długości 6 km (inwestycja o wartości ponad 6 mln, dotacja 1,8 mln odebrana 2015 roku – nigdy nie eksploatowana) oraz elektrociepłownie (EC) gazową planowaną na działce na ulicy Krupińskiego (działka została przekazana aportem przez Gminę Miejską Lubin).
Z dokumentów Spółki wynika, że ówczesny zarząd zaplanował, a rada nadzorcza w formie uchwały wyraziła zgodę na to, by inwestorem elektrociepłowni była spółka POLENERGIA KOGENERACJA należąca do najbogatszego wówczas Polaka Jana Kulczyka. Realizacja inwestycji i wniesienie jej do Spółki w formie aportu miało zapewnić pakiet kontrolny w MPEC TERMAL SA spółce POLENERGIA KOGENERACJA. Do budowy EC nigdy nie doszło, gdyż ówczesny zarząd nie zabezpieczył należycie interesów Spółki. W związku z powyższym zarząd MPEC TERMAL próbował bezskutecznie zbyć sieć do WPEC i w końcu wystąpił z wnioskiem jej przyłączenia do infrastruktury WPEC. Z uwagi na brak włączenia do eksploatacji MPEC TERMAL był zmuszony zwrócić przyznaną i wydatkowaną dotację na budowę sieci.
MPEC TERMAL SA została z wybudowaną siecią jak „Himilsbach z angielskim”. Zadłużona Spółka zafundowała sobie i swojemu akcjonariuszowi Gminie Miejskiej Lubin infrastrukturę sieciową, która przez 10 lat nie pracuje na rzecz mieszkańców. Koszty związane z realizacją inwestycji (koszty przygotowania inwestycji, budowy, koszty finansowe, amortyzacja, podatek od nieruchomości) mogły przekroczyć nawet 10 mln PLN. Niedziałająca sieć z roku na rok coraz bardziej pogrążała finanse firmy. Czy działanie organów Spółki nie miało znamion działania na jej szkodę? Według akcjonariusza Spółki – Prezydenta Lubina – NIE. Zarząd i rada nadzorcza co roku otrzymywali absolutorium.
2014-2017 ZMIANY W AKCJONARIACIE MPEC TERMAL
W maju 2014 Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy (Gmina Lubin) podjęło uchwałę o nowej emisji akcji, którą nabyło konsorcjum Premium Energy Found z Warszawy oraz TRANSBED sp. z o.o. z Pyrzowic. Miasto Lubin stało się akcjonariuszem posiadającym 45% akcji, co w efekcie oznacza utratę kontroli nad Spółką. W lutym 2017 r Premium Energy Found zbył na rzecz TRANSBED pakiet swoich walorów, co w efekcie spowodowało, że TRANSBED Sp. z o.o. z Pyrzowic stał się większościowym akcjonariuszem MPEC TERMAL SA.
OD 2015 PROCES ADMINISTRACYJNO SĄDOWY ZWIĄZANY Z ODMOWĄ PRZYŁĄCZENIA
SIECI NA OSIEDLU USTRONIE IV DO INFRASTRUKTURY WPEC
3 grudnia 2014 zgodnie z Prawem Energetycznym, MPEC TERMAL wystąpił do WPEC z wnioskiem o określenie warunków przyłączenia nowej sieci. WPEC wydał decyzję odmowną. Procedowanie odmowy przyłączenia wg TERMAL było z naruszeniem prawa, w związku z tym odwołał się do Prezesa URE, który stwierdził, że na WPEC nie ciąży publicznoprawny obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie. 27 lipca 2017 TERMAL wniósł odwołanie od decyzji Prezesa URE do Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. 19 września 2017 Sąd oddalił odwołanie. 6 listopada 2017 TERMAL wniósł apelację od wyroku SOKIK jako sąd pierwszej instancji. 22 stycznia 2021 Sąd Apelacyjny w Warszawie oddalił apelację.
Od wyroku sądu 2 instancji TERMAL wniósł skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Sprawa został skierowana do rozpoznania w utworzonej w 2018 roku IZBIE KONTROLI NADZWYCZAJNEJ I SPRAW PUBLICZNYCH. Była to izba nowo utworzona, powołana do pełnienia urzędu po przeprowadzeniu konkursu w niejawnej i wadliwej procedurze. Odbyło się to przed nowo powołanym organem, również w 2018 roku, używającym nazwy Krajowa Rada Sądownictwa, a który to organ nie ma nic wspólnego z organem o tej samej nazwie widniejącym w postanowieniach Konstytucji RP. Zatem orzekający w niej sędziowie nazywani są potocznie „neo-sędziami”. W związku z powyższym MPEC TERMAL w dniu 16.06.2023 roku wniósł skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu.
2020 - 2022 INWESTYCJA BUDOWY ELEKTROCIEPŁOWNI NA BIOMASĘ W TERMAL
MPEC TERMAL opracował dokumentacje związaną z budową EC na biomasę o mocy do 17 MW t i 3 MWe, którą planował zrealizować zgodnie z treścią „Aktualizacji planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Miejskiej Lubin” (z roku 2018, 2021) na działce miejskiej przy ul Skłodowskiej Curie 24. Gmina na potrzeby tej inwestycji zmieniła Plan Przestrzennego Zagospodarowania.
Prezydent Lubina wydał w dniu 10 czerwca 2020 decyzję o braku potrzeby przeprowadzenia oceny na środowisko dla w/w inwestycji jednak po proteście WPEC w Legnicy SA i ENERGETYKI Sp. z o.o., została ona cofnięta i procedowanie rozpoczęło się od nowa. Prezydent Lubina wydał również Zarządzenie P 0050.27.2022 z dnia 28 stycznia 2022 o wniesieniu aportem działki pod budowę tej inwestycji. Spółka otrzymała promesę dotacji z programu Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego w wysokości 15,6 mln PLN oraz promesę specjalnego finansowania dłużnego o wartości ponad 70 mln PLN. Z uwagi na brak realizacji przez Prezydenta Lubina w/w Zarządzenia dotacja została cofnięta. Spółka wystąpiła z roszczeniem i wniosła do sądu pozew przeciwko Gminie Miejskiej Lubin.
2022 ZMIANY AKCJONARIATU MPEC TERMAL S.A., ZMIANY ZARZĄDU
W czerwcu 2022 większościowy akcjonariusz MPEC TERMAL SA - TRANSBED Sp. z o.o. zbył na rzecz ECON TRADER Sp. z o.o. pakiet 55% akcji Spółki. W sierpniu Gmina Lubin przekazała aportem na rzecz MPWiK Sp. o.o. 45% akcji MPEC TERMAL. SA. Nowa Rada Nadzorcza TERMAL powołała Adama Siwka do pełnienia funkcji Prezesa Zarządu. Adam Siwek to menedżer z ponad 25 letnim doświadczeniem. W latach 2009-2011 pełnił funkcję Prezesa Zarządu ENERGETYKA Sp. z o.o. LUBIN. W tym czasie ENERGETYKA nabyła 85% akcji WPEC w Legnicy SA a Adam Siwek został Przewodniczącym Rady Nadzorczej i pełnił ją ponad półtora roku.
2024 HISTORIA NAJNOWSZA
28 sierpnia 2024 MPEC TERMAL SA powołał FUNDACJĘ PEŁNI ENERGII, której celem jest działanie na rzecz zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa energetycznego. Wg aktualnych planów Fundacja docelowo będzie właścicielem pakietu większościowego akcji MPEC TERMAL. Dodatkowo FUNDACJA PEŁNI ENERGII jest koordynatorem LUBINSKIEGO KLASTRA ENERGII (LKE), który działa na terenie powiatu lubińskiego. Do LKE akces przystąpienia złożyły Gmina Wiejska Lubin, Gmina Ścinawa, Gmina Rudna, MPEC TERMAL, spółki komunalne, spółdzielnie mieszkaniowe, zarządcy oraz lokalni inwestorzy w odnawialne źródła energii.
......................
Budowa nowoczesnej sieci i odmową jej przyłączenia przez WPEC to chyba jedyna taka sytuacja w Polsce. Na osiedlu Ustronie 4 wszyscy Odbiorcy są obsługiwani przez MPEC TERMAL, natomiast przesył ciepła realizuje legnicki WPEC. Robi to coraz drożej i przy coraz większej liczbie awarii. W roku 2024 było ich tylko na tym osiedlu aż 18. W ciągu pierwszych tygodni tego roku były już dwie awarie, co pozwala sądzić, że rok 2025 będzie rekordowy. Szacowane roczne oszczędności na kosztach przesyłu, realizowane przez wysłużoną, ponad 40- letnią sieć legnickiej spółki versus potencjalny przesył realizowany przez nowoczesną sieć wybudowaną przez MPEC TERMAL, mogą osiągać nawet 1 mln zł rocznie. Brak wykorzystania preizolowanej sieci MPEC TERMAL to ewidentne marnotrawstwo, a takich przypadków jest więcej i będziemy je z czasem naświetlać.
Nie trudno zauważyć, że strategiczne decyzje, takie jak komunalizacja majątku, nieudane próby zbycia akcji Spółki czy znalezienia inwestora branżowego pozostawiają wiele do życzenia. Brak profesjonalizmu i wymaganych kompetencji są przyczyną niewłaściwie realizowanych a tak ważnych dla region inwestycji ciepłowniczych - ciepłownia gazowa TYTANIK, sieć ciepłownicza na Ustroniu 4, elektrociepłownia gazowej na ul. Krupińskiego, niedoszła spalarnia odpadów, elektrociepłownia na biomasę to tylko te najważniejsze, które można uznać za fiasko i marnotrawstwo znacznych środków publicznych. Przypominamy, że odpowiedzialność za planowanie i organizację zbiorowego zaopatrzenia w ciepło spoczywa na Prezydencie Lubina.
